گزارشی از واکنش‌های اعتراضی به «گاندو»

روزنامه اعتماد نوشت: «گاندو» تمساحی است با پوزه‌ای کوتاه که زیستگاهش در منطقه سیستان و بلوچستان است و مهم‌ترین مشخصه‌اش روزها کمین نشستن برای شکار طعمه‌اش است. سریالی به همین نام که از 15 خرداد 98 در صدا و سیما جا خوش کرده و تحت عنوان سریالی با ژانر جاسوسی- سیاسی روی آنتن ساختمان جام‌جم رفته است.

ماجرا هم حول محور یک شخصیت می‌چرخد؛ کسی که در طول یکی، دو سال اخیر بارها و بارها اسمش به گوش‌مان خورده و آن «جیسون رضائیان» است. او خبرنگار ایرانی- امریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامه واشنگتن‌پست بود که سال ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به همراه همسرش بازداشت شد. هرچند همسر جیسون رضائیان مدتی بعد با قید کفالت آزاد می‌شود اما خودش بعد از ۱۸ ماه در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه امریکایی دیگر آزاد می‌شود. چند ماه پیش وقتی جواد افشار کارگردان این سریال از چند و چون پخش «گاندو» گفت آن هم با محور جیسون رضائیان، جای تردید نبود که قرار است این سریال هم در مسیری مقابل پاستور قرار بگیرد؛ دلیل این حدس و گمان هم اظهارنظرهایی بود که شخصیت‌هایی مخالف دولت و البته شخص محمدجواد ظریف درباره آن مطرح می‌کردند.

قضاوت‌ها درباره این سریال جاسوسی- امنیتی چیزی فراتر از گمانه‌زنی نبود تا اینکه لحظه موعود برای سازندگان این سریال فرا رسید و پخش آن از جعبه جادو آغاز شد. هرچند در قسمت‌های اول مشخص نبود این سریال قرار است چه کسی یا چه کسانی را در سیبل خود قرار بدهد اما هرچه به پیش رفت تقابل آن با دولتی‌ها بیشتر شد. این روند تا آنجا پیش رفت که اگر گفته می‌شد سریالی ساخته شده است با هدف حمله به دولت و وزارت خارجه چندان بیراه هم نگفته بودیم.

اوج یک تقابل

سریال گاندو با کنایه‌ها و دیالوگ‌هایی پر از ایهام به پیش می‌رود. دیالوگ‌هایی که مستقیماً شخصیت‌های سیاسی و مسؤولان دولتی را نشانه می‌رود، اما اوج این ماجرا به قسمت بیست و نهم این سریال مربوط می‌شود؛ «جلسه‌ای برگزار شده است و همه دور یک میز نشسته‌اند، رئیس جلسه که کنایه‌ای به اسحاق جهانگیری دارد از جریان بازداشت مایکل هاشمیان در فیلم و جیسون رضائیان در دنیای واقعی انتقاد می‌کند. بلافاصله شخص دیگری که در ظاهر ظریف و با همان لحن و صدا تعریف شده است نیز با زبان انتقادی می‌گوید وزیر امور خارجه امریکا قبل از هر جلسه‌ای از من درباره مایکل هاشمیان می‌پرسد.

در این لحظه رئیس سازمان امنیتی که مایکل هاشمیان (جیسون رضائیان) را بازداشت کرده است از دلایل محکمی می‌گوید که بر اساس آن مایکل هاشمیان جاسوس است اما این موضوع باعث می‌شود تا رئیس و وزیر خارجه تنها به موضوع مذاکرات میان ایران وامریکا بپردازند و حتی صحبت‌های نماینده قوه قضائیه را نادیده بگیرند.» این همان بخش جنجالی سریال گاندو است که پیکان هجمه خود را به سمت پاستور و ساختمان وزارت امور خارجه می‌گیرد. همان بخشی که به نظر می‌رسد همه این سریال ساخته شده تا همین یک پلان به نمایش گذاشته شود و این اول واکنش‌ها به این بخش از سریال گاندو بود.

هم اجازه دارند هم پول

شخصیت‌پردازی‌های سریال «گاندو» که فقط اسم‌ها را تغییر داده است با پخش قسمت بیست و نهم کم‌کم واکنش دولتی‌ها را به دنبال داشت، در این میان حسام‌الدین آشنا مشاور حسن روحانی در صفحه توییترش همه این سناریوها را متوجه نهادهای خاصی می‌کند که هم پول دارند و هم می‌توانند صدا و سیما را ملزم به اجرای آنچه می‌خواهند بکنند. او در توییترش می‌نویسد: ۱- دولت نه اجازه و نه پول دارد که سریال بسازد. ۲- صدا و سیما هم پول ندارد سریال بسازد. ۳- ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوزها و مشوق‌های لازم را دریافت کرده است و هم می‌تواند صدا و سیما را الزام به پخش کند. ۴- با گاندو، گنده نمی‌شوید.

کنش و واکنش وزیر و کارگردان

«چون من فرصت دیدن تلویزیون را ندارم، نمی‌توانم درباره چیزی که خودم ندیده‌ام، اظهارنظر کنم.» این جمله‌ای است که محمدجواد ظریف در واکنش به این سریال به «اعتماد» می‌گوید. واقعیت آن است که اگر یک نفر بعد از جیسون رضائیان را بخواهیم در سیبل این سریال بدانیم آن محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه است و حالا او می‌گوید اصلاً تلویزیون تماشا نمی‌کند موضوعی که واکنش جواد افشار کارگردان این سریال را هم به دنبال دارد. او به تسنیم می‌گوید: «محمدجواد ظریف از شخصیت‌های مورد علاقه من است و گفت‌وگویی را که به نقل از ایشان پخش شده است نشان از ذکاوت و درایت ایشان دارد و او را تحسین می‌کنم.

فقط در نکته‌ای که ایشان گفته‌اند: «من اصلاً تلویزیون نگاه نمی‌کنم»، باید بگویم که این نوعی تکرار بی‌مهری نسبت به صداوسیماست، چراکه صدا و سیما متعلق به همه ملت ایران است و اگر کسانی خودشان را از آن جدا می‌دانند، مقصر خودشان هستند. در همین تلویزیون صدای مخالف و موافق شنیده می‌شود.» البته افشار وقتی با واکنش‌های مختلف روبه‌رو می‌شود، این را هم به زبان می‌آورد که «هیچ‌گاه این سریال قصد برخورد با دولتی‌ها را نداشته و ندارد. باید برای نمایش آنچه واقعیت داشته است، اجازه داده شود.»

او ادامه می‌دهد: «مطمئنا این اقدام در جهت منافع ملی خواهد بود. هیچگاه سریال تلویزیونی «گاندو» لکه ننگ و سیاهی به کسی تحمیل نخواهد کرد و فقط شفاف‌سازی موجب این می‌شود که اتفاقاً کسانی که ممکن است ناجوانمردانه مورد اتهام قرار گیرند تبرئه شوند. اتفاقاً این سریال در جهت حمایت از جایگاه این دوستان و عزیزان اتفاقاً بین آنان و سوءاستفاده‌کنندگان از آنان – که مرتکب خیانت نیز شده‌اند- فاصله‌گذاری کرده‌ایم. و این دوستان و عزیزان اطلاعی هم نداشتند. اما به محضِ آگاهی و به دست آوردن اطلاع، خیلی عاقلانه و با موازین صحیح و اصولی خودشان هم کمک کردند تا چنین توطئه‌هایی خنثی شوند.«امنیت ملی با هیچ‌کس تعارف ندارد هرکس در هر سطح و جایگاه آگاهانه یا ناآگاهانه فرقی نمی‌کند. اگر در جهت خلاف موازین مردم و نظام حرکت کند باید با آن برخورد شود. دولتی‌ها و مسؤولان امر اجازه بدهند سریال «گاندو» مسیر طبیعی‌اش را طی کند؛ چرا که ما قصد تخریب و تضعیف هیچ شخصیتی در نظام را نداریم بلکه در جهت حمایت از آن عزیزان فقط هدف‌مان نمایش کسانی است که با سوءاستفاده از جایگاه مرتبط با شخصیت‌ها، خیانت کردند.»

وقتی اسناد برای تکذیب گاندو موجود است

به دنبال این واکنش‌های سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز هم درباره فیلم و هم درباره آنچه ظریف گفته بود در نشسته خبری‌اش سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: «ما مانده‌ایم چه بگوییم. آنچه درباره وزیر امور خارجه و سایر همکاران پخش می‌شود، چندان با واقعیت همخوانی ندارد و اسناد مکاتبات و همکاری‌ها موجود است و اگر می‌خواستند اسناد را ارائه می‌دادیم تا سریال واقعی‌تر شود.»

موسوی که برخلاف رییسش سریال را دیده است با بیان اینکه من هم این سریال را دیده‌ام، می‌گوید: «از نظر جلوه‌های ویژه فیلم خوبی است ولی اگر تقوا هم در آن وجود داشت، بهتر بود.» او درباره واکنش ظریف به این سریال نیز می‌گوید: «اینکه آقای ظریف گفته‌اند من کلاً وقت نگاه کردن تلویزیون را ندارم. من مطلع هستم ایشان از وقتی صبح‌ها بیدار می‌شوند کلاً وقت روشن کردن تلویزیون را ندارند؛ به‌طور کلی نه به شبکه‌هایی که در خانه خودشان پخش می‌شود و نه شبکه‌های خانه‌های همسایه را نگاه نمی‌کنند.» اما اینکه افراد دیگر با عقبه سیاسی درباره این سریال چه فکر می‌کنند نظر آنها را در این رابطه پرسیدیم.

انتهای پیام