چرا نباید تن به فاصله گذاری اجتماعی بدهیم؟
مهدی مکارمی، دانشجوی دکترا جامعه شناسی دانشگاه تهران در یادداشتی با عنوان «چرا نباید تن به فاصله گذاری اجتماعی بدهیم؟» که در اختیار انصاف نیوز گذاشته است، نوشت:
پس از یادداشت چند روز قبل که در نقد استفاده از “فاصله گذاری اجتماعی” بجای “فاصله گذاری فیزیکی” در برخی کانال های جامعه شناسی و سایت های خبری منتشر شده است، نقطه نظرات مختلفی را دریافت نمودم، از جمله آنها این بود که وسط این ماجرای ممات و حیات، چه وقت بحث از مفاهیم است؟ گو آنکه مفاهیم اساسا اهمیتی ندارند و ما نیازی هم نداریم که چندان توجه و بحث جامعه شناختی حول پدیدار کرونا داشته باشیم.
اما واقعا اینطور نیست. نباید از کنار کاربرد مفاهیم براحتی گذشت. این یک اشتباه در ترجمه(مثلا در کشور ما) نبوده که آن را یک اشتباه سهوی لغوی فرض کنیم. Social distance در امریکا و انگلستان و کشورهای دیگری مورد استفاده قرار گرفته و رایج شده، که انگلیسی زبانند. شاید بدبینانه تصور شود اما بنظر من بسیار ساده انگارانه است که ما تصور کنیم اشتباها از آن استفاده شده است. لااقل من نمی توانم خودم را قانع کنم چنین باوری داشته باشم.
باید توجه کنیم که کاربرد روزافزون اصطلاحات در معنایی برساخته، می تواند به تولید مشروعیت برای آنها منجر شود بویژه آنکه در شرایط بحرانی یا استثنایی به سر ببریم. یعنی زمانی که مساله، مساله حیات و ممات است و چیزی جز آن قرار است مهم نباشد. این وقت خوبی است تا نگاه فردگرایانه و اجتماع گریز را به جامعه تحمیل و القا کنیم و فاصله فیزیکی را فاصله اجتماعی جا بیندازیم!
یعنی الان شرایط اضطرار است و ما هرگونه که بخواهیم از مفاهیم استفاده می کنیم.
اتفاقا کار جامعه شناس از همین جا آغاز می شود.
مفاهیم می توانند در فرایند ارتباطی جامعه، به بخشی از ساختمان ذهنی و عادتواره های افراد جامعه تبدیل شوند و به تعبیر پیر بوردیو جامعه شناس فرانسوی، ساختمان ذهنی، که چنین ساخت یافته است، خود می تواند ساخت دهنده هم باشد.
ما همین دنیایِ فاصله گذاری اجتماعی را که در زبان داریم می سازیم، به جهان اجتماعی تبدیل اش می کنیم بویژه آنکه در شرایط اضطرار، بدان مشروعیت هم داده ایم.
شاید بتوان دغدغه جورجیو آگامبن در وضعیت استثنائی را اینگونه هم برداشت کرد که سرمایه داری، در شرایط و موقعیت های استثنایی، ذهنیت های افراد جامعه را هم مدیریت می کند و شکل می دهد تا اجتماعی زدایی کند و به اصطلاح سوژه های نئولیبرال بسازد. سوژه هایی که فقط بفکر خود و نفع خود هستند.
جهان اجتماعی به تعبیر پیر بوردیو، جهان رابطه است. جهان اجتماعی بدون مبادله، ارتباط، داد و دهش و ستد بی معناست.
وقتی از فاصله گذاری اجتماعی سخن می گوییم، یعنی از اتمیزاسیون جامعه می گوییم.
به نظر می رسد باید در طبیعی قلمداد شدن این وضع، در مشروعیت دادن به “فاصله گذاری اجتماعی” تردید و شکاف ایجاد کرد و از همبستگی اجتماعی سخن گفت. از همدلی، اجتماعیت، ارتباط انسانی در عین تکثر و تفاوتها سخن گفت.
چه کسی گفته رابطه انسانی( و رابطه اجتماعی) در رابطه فیزیکی خلاصه می شود؟ پس سلیقه ها، ذائقه ها، اندیشه ها، فرهنگها و زبان های مختلف از چه چیزی حکایت دارند؟
ما اتفاقا نه تنها نباید فاصله اجتماعی را به جامعه بباورانیم و بدان مشروعیت بدهیم، بلکه باید به این فکر باشیم گه این “فاصله فیزیکی” که لاجرم در شرایط اضطرار ایجاد می شود چه تبعات آسیب شناختی اجتماعی دارد؟ مگر ندیدیم که کمبود ماسک، چگونه از ایران تا امریکا و ایتالیا و انگلستان را در نوردید و انسانهای محصول سیاست های نئولیبرالیستی در فروشگاهها فقط بفکر خود بودند؟
فردایی هم هست. فردای پس از کرونا. با فاصله های اجتماعی چه می خواهیم بکنیم؟ با جامعه اتمیزه شده ی منتهی به پدیدار کرونا.
انتهای پیام
این دانشجوی عزیز خوبست که معنای social را با دقت بیشتری مطالعه کنند. این لغت در نوع استفاده آن در social distancing به معنای فاصله اجتماع نیست بلکه فاصله معاشرت است که دو‌مفهوم جدا هستند.
اجتماع چیزی نیست جز جمع فرد ها اصطلاح روح جامعه ساخته و پرداخته عوام فریبان است اصالت با فرد است چون جامعه وجود خارجی ندارد و انتزاع ما از عموم مردم است البته که قوانینی حاکم بر تکثر است ولی موجودیتی برایش ایجاد نمی کند هدف حفظ فرد است وقتی در تزاحم با فردیت دیگری قرار می گیرد قوانین اجتماعی بر پایه منطق حاکم است ملاحظه می کنید همه تحت محوریت فرد است وقتی شخص خاطی در جامعه مجازات می شود برای حفظ حقوق فرد یا افراد است که ملاحظات عقلی تقدیم کثرت یا کیفیت را مشخص می کند موج سواران روح جامعه را ساختند تا با تحمیق مردم افکار کمونیستی استالینی مائو تیستی را باب کنند ولی دوره مردم فریبان گذشته
ایشان دانشجو است و جویای نام، انچه در عمل برای فاصله گذاری اجتماعی اتفاق افتاد چیزی نبود جز تقویت ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی و کاهش فاصله فیزیکی، بنابراین هیچ احدی فکر نکرد که منظور از فاصله اجتماعی همان است که اقای دانشجو تلاش دارد القا کند. بنابراین گاهی اوقات دانشجویان اسیر الفاظی میشوند که آموخته اند. ایشان میتوانست بجای حمله به این اصطلاحی که درعمل خوب نتیجه داد وهدف موردنظر را خوب القا کرد. به انواع فاصله های اجتماعی و تعاریف آنها می پرداخت و دانش خوانندگان را بالا می بردو به این ترتیب و بطور طبیعی مفاهیم مختلف مرتبط از جمله مفهوم فاصله اجتماعی و فیزیکی را منتقل میکرد .
ایشان دانشجو است و جویای نام، انچه در عمل برای فاصله گذاری اجتماعی اتفاق افتاد چیزی نبود جز تقویت ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی و کاهش فاصله فیزیکی، بنابراین هیچ احدی فکر نکرد که منظور از فاصله اجتماعی همان است که اقای دانشجو تلاش دارد القا کند. بنابراین گاهی اوقات دانشجویان اسیر الفاظی میشوند که آموخته اند. ایشان میتوانست بجای حمله به این اصطلاحی که درعمل خوب نتیجه داد وهدف موردنظر را خوب القا کرد. به انواع فاصله های اجتماعی و تعاریف آنها می پرداخت و دانش خوانندگان را بالا می بردو به این ترتیب و بطور طبیعی مفاهیم مختلف مرتبط از جمله مفهوم فاصله اجتماعی و فیزیکی را منتقل میکرد .
ایشان دانشجو است و جویای نام، انچه در عمل برای فاصله گذاری اجتماعی اتفاق افتاد چیزی نبود جز تقویت ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی و کاهش فاصله فیزیکی، بنابراین هیچ احدی فکر نکرد که منظور از فاصله اجتماعی همان است که اقای دانشجو تلاش دارد القا کند. بنابراین گاهی اوقات دانشجویان اسیر الفاظی میشوند که آموخته اند. ایشان میتوانست بجای حمله به این اصطلاحی که درعمل خوب نتیجه داد وهدف موردنظر را خوب القا کرد. به انواع فاصله های اجتماعی و تعاریف آنها می پرداخت و دانش خوانندگان را بالا می بردو به این ترتیب و بطور طبیعی مفاهیم مختلف مرتبط از جمله مفهوم فاصله اجتماعی و فیزیکی را منتقل میکر