شیرینی فرانسه از عبور ریچار نیکسن تا روایت مرد افغان

بابک مجیدی، انصاف نیوز: قنادی فرانسه از زمانی که تاسیس شد تا به امروز، حوادث زیادی دیده است. روزی ریچارد نیکسون از مقابلش رد شد، اولین مورد از کسانی که شالشان را در خیابان انقلاب بر سر چوبی کردند در مقابل آن بود و امروز هم مردی افغان که همسایه‌ی دستفروش مغازه است در مقابل آن از اشغال کشورش بدست طالبان می‌گوید.

شیرینی فرانسه یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌فروشی‌های تهران، هفته گذشته به دلایل مبهم پلمب شد و چندی بعد نیز رفع پلمب شد. برخی در فضای مجازی مدعی شدند به دلیل استفاده از طرح‌های پیش از انقلاب در طراحی در جعبه‌ی شیرینی و برخی نیز گفتند به دلیل رعایت نکردن پرتکل‌های بهداشتی این شیرینی‌فروش پلمب شده است. اما مسئولین مغازه می‌گویند که بدلیل طرح روی جعبه‌ها بوده است و حتی مجبور به تغییر طراحی آن شده‌اند.

• 

• 

دستفروش افغان: همسایه مهربان به زودی می‌آید

شیرینی فرانسه در خیابان انقلاب در نبش ضلع جنوب غربی خیابان وصال واقع شده است. بعد از رسیدن به شیرینی‌فروشی، در بسته‌ی آن به چشم می‌خورد که در کنار در، نوار زرد رنگی با نوشته‌ی «پلمب شده است» خودنمایی می‌کرد. روبروی قنادی فرانسه، دستفروشی که گردو و پسته می‌فروخت نشسته بود. در حال مکالمه‌ی تلفنی بود که بعد از پایان تماس و بعد از معرفی به عنوان خبرنگار از او خواستم درباره شیرینی فرانسه با او صحبت کنم.

او درباره‌ی قنادی فرانسه گفت: «من شش ماه است که اینجا کار می‌کنم جز خوبی و مهربانی از آن‌ها نکته منفی ندیدم. از شهرداری برای برخورد با سد معبر به سراغم آمدند که شیرینی پزان و صاحب قنادی آمدند و گفتند بگذارید کارش را انجام دهد. بار‌ها شده از من خرید کردند تا شب دست خالی به خانه برنگردم.  حتی بعضی زمان‌ها از من پذیرایی کردند شیرینی به همراه چایی آوردند؛ دستشان درد نکند. امیدوارم این شیرینی فروشی باز شود، به دلیل اینکه همسایه مهربانی هستند و تا حالا آزاری نرساندند.»

درباره‌ی لهجه‌اش که مشخص بود تهرانی نیست گفت: «من اهل افغانستان هستم»

درباره وضعیت افغانستان پرسیدم. در جواب وقتی دست چپش بالا رفت و صدایی که کمی بغض آلود شده بود گفت: «وطن رفت. افغانستانم دیگر نیست. می‌گویند طالبان با مردم کاری ندارد، اما دروغ می‌گویند طالبان تغییر نکرده و رفتار قدیمی خود را دارد. شاید الان رفتاری برای مهربان نشان دادن خود داشته باشند، اما در باطن، خودشان می‌دانند قرار است چه کاری با مردم انجام دهند. درباره‌ی آینده نمی‌توانم نظری بدهم امیدوارم رهبرانی که در حق مردم و وطن خیانت کردند روزی برگردند تا وضعیت را درست کنند. سخت است، اما باید بشود. احمد مسعود کار سختی دارد تا بتواند مثل پدرش جلوی طالبان بایستد. من ۶ سال پیش آمدم ایران و مهاجر قانونی هستم، اما روزگار سخت است و دو بچه دارم. کار من هم فروختن گردو است. مردم کمتر می‌خرند، اما راهی ندارم. هر جا کار کردم کارفرما حقوقم را نداد و رفتم. نه می‌توانم الان به افغانستان برگردم و نه می‌توانم شغلم را عوض کنم.»

این مرد افغان در ادامه گفت: «می‌خواهم یک خاطره تلخ بگویم. خواهرم ساره که بزرگ‌تر از من بود به دست طالبان کشته شد. ساره زیبا و دوست داشتنی بود. چشمان قهوه‌ای داشت و شعر‌های فارسی را بلد بود و برای ما برادر خواهرها می‌خواند. روزی که مثل همیشه برای خرید خانه بیرون رفته بود، خبر بدی به مادرم دادند. مادرم تعریف کرد وقتی به بیمارستان رفت، در آنجا پدرم را در حالی که گریه می‌کرد دید. دکتر‌ها گفتند ساره را کشتند. بعد‌ها فهمیدیم در آن روز نیرو‌های مخفی طالبان تعدادی از زنانی که حجاب نداشتند را با اسلحه کشتند. از آن روز هم دلم برای خواهرم ساره تنگ شد هم دیگر نمی‌خواستم آنجا بمانم. از خانه دل کندن و آمدن به کشوری دیگر سخت بود. اما شد. الان دیگر برادران و خواهرهایم در آنجا هستند. مادر و پدرم چند سالی است فوت شدند. به آن‌ها زنگ زدم بیایند اینجا کار کنیم، اما می‌گویند می‌مانیم و سخت است در کشور دیگری زندگی کنیم. من هم دیگر اصرار نکردم.»

درباره آینده قنادی فرانسه پرسیدم گفت: «مطمئنم خیلی زود باز می‌شود همسایه مهربان خیلی زود می‌آید. شیرینی‌های خوشمزه خوبی دارد، باز شود و پولی داشته باشم یک جعبه برای خانه می‌خرم.»

ساعت فروش: مگر قرار است اتفاقی بیافتد؟

بعد از آنکه از مرد دستفروش افغانی که مایل نبود اسمش را بیاورم خداحافظی کردم، مغازه ساعت فروشی که در کنار این شیرینی فروشی بود رفتم. او درباره شیرینی فرانسه گفت: «از قدیمی‌های خیابان انقلابه و همیشه شیرینی‌های تازه و جذابی درست می‌کنه. دلیل پلمب شدنش را نمی‌دونم چیه. تو خبر‌ها خوندم که گفتن به خاطر طرح جعبه بوده. اگر همچین چیزی برای نهاد‌های بالا مهمه، دیگه حرفی برای گفتن نمیمونه.‌ای کاش انقدر که به این طرح‌ها توجه می‌کنند به مسائل مهم مملکت هم توجه کنند. حالا یک قنادی از این طرح‌ها استفاده کرده آیا با این کار‌ها قرار بوده اتفاق مهمی بیوفته که آن‌ها نگران شدند؟ جز اینکه در شادی‌ها کیک تولدی، جعبه شیرینی می‌گرفتم خاطره‌ا‌ی ندارم. اگر مشکل شیرینی فرانسه حل شد، امیدوارم مسائل مهم مملکت هم مانند این حل بشه.»

دستفروش لباس: کیک سالگرد ازدواج بهترین خاطره من از قنادی فرانسه است

در نبش ضلع جنوب شرقی قنادی فرانسه، مردی دستفروش، در حال آویزان کردن اجناس خود روی رگال و میز بود. به سراغ او رفتم. با لهجه آذری که داشت، روایتش را از بسته شدن قنادی فرانسه اینگونه تعریف می‌کند: «چندین بار بود که به آن‌ها بابت کرونا و رعایت نکردن اصول بهداشتی، تذکر می‌دادند. در روز پلمب شدن هم، دیدم یک سری مامور به مقابل درب قنادی آمده و با فردی که در آن روز مسئول قنادی فرانسه بود حرف می‌زدند بعد از گذشت چند دقیقه کرکره قنادی را بسته و در مغازه رو پلمب کردند.»

درباره قنادی فرانسه هم گفت: «حدودا ۴ سال است که در اینجا کار می‌کنم و لباس می‌فروشم. قنادی فرانسه شهرت بالایی دارد و تا به حال، من نکته‌ی منفی در برخورد با آن‌ها ندیدم. برخی مواقع که در حال پختن شیرینی هستند بوی خوشی از آنجا بیرون می‌آید. شیرینی‌های خشکش همیشه تازه و دلچسبه. برخی مواقع بعضی از شیرینی‌هایی که پخته می‌شود در مدت سه تا چهار ساعت فوری به فروش می‌رسد که نشان می‌دهد چه کیفیتی دارد.»

او در خاطره‌ای گفت: «سالگرد ازدواجم بود و قرار بود کار را زودتر تعطیل کنم. برای گرفتن  کیک به داخل قنادی فرانسه رفتم و دیدم هیچ کیکی ندارند خیلی متعجب شدم و پرسیدم که گفتند امروز کیک‌ها به فروش رفته و دیگر کیک ندارند. به آن‌ها گفتم امروز سالگرد ازدواجم است و قرار است با کیک به خانه بروم. وقتی حرفم را شنیدند لطف کردند و بعد از گذشت ۱ ساعت یک کیک خوشگل که تزئین عروسی داشت، برای من درست کردند. آن روز خاطره خوبی در ذهن من از شیرینی فرانسه ثبت شد.»

میوه فروش سر وصال: کاسبی مردم رو سیاسی کردند

به ضلع شمال غربی تقاطع وصال در خیابان انقلاب که میوه فروشی قدیمی در آنجا بود رفتم. مرد جوانی در مقابل میوه فروشی نشسته بود. خودم را که معرفی کردم گفت حتما از صداوسیما برای دولت آمدی که وقتی با جواب منفی من مواجه شد و بعد درباره سوژه شیرینی فرانسه صحبت کردم گفت سوالت را بپرس.

از او درباره‌ی شرینی فرانسه و بسته شدن آن و اینکه چرا با انتشار خبر پلمب، چرا اینقدر در فضای مجازی سر و صدا کرده است، گفت: «این شیرینی فروشی خیلی قدیمیه و فضای نوستالژیک آن باعث شد خبری بشه. ولی شما نگاه کن بسته شدن این قنادی چه فایده‌ای داشت؟ چهار تا طرح ماشین و سال ۴۷ آورد دیگه. عکس شاه و زنش استفاده نکرده بود که. یک قنادی با ۴۰-۵۰ نفر تو این شرایط اقتصادی و اجتماعی دو روز کار نکنند و نون سر سفره نبرن شما خوشحال میشی؟»

در ادامه درباره‌ی ارتباط همسایگی‌اش با قنادی فرانسه گفت: «الان حدود ۴۰ ساله ما اینجا داریم کار می‌کنیم، من خودم از ۲۰ سال پیش تو این مغازه کنار بابام ایستادم کار کردم، تا حالا ارتباط خوبی داشتیم. برای شادی‌ها و جشن هرچی باشه ازشون کیک و شیرینی گرفتیم، اونا هم تا یکی دو سال پیش از ما میوه می‌خریدند.»

او دلیل خود را  برای پلمب شدن این قنادی، اینگونه تعریف می‌کند: «شما نگاه کن یکی یک جا نشسته، فقط داره نگاه می‌کنه تا یکی حرکت سیاسی کرد، یقه‌اشو بگیرن. کجاش حرکت سیاسی بود؟ می‌خواست با جعبه شیرینی انقلاب کنه؟ یعنی از در جعبه شیرینی ترسیدن؟ ۵ سال پیش هم شکلات طرح قلب کار کرده بودند. شکلات ترس داره به نظرت؟ شما خبرنگاری بگو. متاسفانه کار و کاسبی مردم هم شده ابزار سیاسی، تا بگن طرف حرف سیاسی نمیزنه، اما با زبون بی زبونی می‌خواد بگه سیاست فعلی غلطه و اشتباهه.»

شیرینی فرانسه باز شد

صبح روز ۲ شهریور در تماسی با شماره‌ای که برای سفارش شیرینی فرانسه در صفحه مجازی این قنادی بود، برای تکمیل گزارش تماس گرفتم، ابتدا مخالفت شد و وقتی درباره‌ی آغاز به کار مجدد قنادی سوال کردم، نوشتند: «امروز باز هستیم».

هنگام غروب آفتاب برای اینکه علت واقعی پلمب شدن را بدانم، وارد قنادی فرانسه شدم. قنادی در آن ساعت مشتریان خاص خودش را داشت و تا حدودی شلوغ بود. مشخص شد که علت پلمب قنادی فرانسه طرح‌های پیش از انقلاب در جعبه‌ی شیرینی بود. طراحی نماد‌های تصویری پیش از انقلاب کاملا حذف و به جای آن از طرح خطوط اسلیمی نارنجی با طنابی به دو رنگ قهوه‌ای و سفید استفاده شد.

صندوق‌دار هم در هنگام حساب کردن درباره پلمب شدن قنادی فرانسه گفت مجبور شدند طرح‌های قبلی را حذف کرده و از این مدل استفاده کنند.»

تاریخچه قنادی فرانسه

به نقل از سایت قنادباشی، شیرینی فرانسه در سال ۱۳۴۴ تاسیس شد. علت استفاده از نام فرانسه در این قنادی، استخدام شیرینی‌پز فرانسوی به اسم «ژیلبرت بارو» بود. او کسی بود که شیرینی‌های فرانسوی را در این قنادی تهیه کرد، ولی بعد از انقلاب ۵۷ برای همیشه از ایران رفت.

قنادی فرانسه با حضور ریچارد نیکسون و دختر خیابان انقلاب

قنادی فرانسه در سال‌های اخیر شاهد اتفاقات زیادی در تاریخ ایران بوده است. عکسی در صفحه توییتر قنادی فرانسه وجود دارد که در حکومت پهلوی، زمانی که ریچارد نیکسون رئیس جمهور آن زمان آمریکا به تهران سفر کرده بود، در کنار محمدرضا پهلوی سوار بر ماشین تشریفات از مقابل شیرینی فرانسه در حالی که مردم سرتاسر خیابان ایستاده‌اند عبور می‌کنند.

اتفاق دیگر، ویدا موحد زنی که آغازگر حرکتی به نام دختران خیابان انقلاب در ۶ دی سال ۱۳۹۶ بود، در مقابل شیرینی فرانسه، از روی جعبه برقی که در مقابل شیرینی فروشی بود بالا رفت و شال خود را بر سر چوب گرفت.

انتهای پیام