«دولت در ماه‌های آینده با واقعیت‌های ملموس روبرو می‌شود»

شفقنا نوشت: دکتر مهدی کرباسیان، معاون سابق وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیأت عامل پیشین ایمیدرو درباره چشم انداز توسعه اقتصادی ایران در آینده می گوید: اوضاع اقتصادی کشور به سامان نیست و دولت با چالش هایی بسیار جدی روبرو است. حل مشکلات اقتصادی با توجه به شعار و احساس عملی نیست و باید سیاست های مدبرانه و همه جانبه ای را در راستای منافع ملی و رفاه مردم اتخاذ کرد. اولین نکته ای که وجود دارد و به نظر می رسد بزرگترین چالشی است که دولت با آن روبرو است و اگر آن را حل کند می تواند امیدی به حل مشکلات داشته باشد این است که بتوانیم از تحریم ظالمانه خارج شویم و برای جدا شدن از تحریم ظالمانه باید سیاست گذاران منافع ملی و رفاه مردم و عزت ملی را در نظر بگیرند و بتوانند با تعامل با دنیا این مشکل را حل کنند.

متن گفت وگو با دکتر کرباسیان را می خوانید:

_ در چند سال گذشته در بخش اقتصادی کشور شاهد چالش هایی بودیم. بالا رفتن نرخ ارز، تورم و … مشکلاتی را برای تامین معاش مردم موجب شد. با توجه به شروع به کار دولت سیزدهم و استقرار تیم اقتصادی جدید چه پیش بینی از توسعه اقتصادی کشور در آینده می توان داشت؟

درآمد سرانه مردم از سال ۱۳۹۰ کمتر شده است

نرخ سرمایه گذاری منفی است

آینده کشور از نظر اشتغال و توسعه دچار مشکلات جدی است

تحریم ها موجب کاهش درآمد کشور شده است

وضعیت کشور از نظر اقتصادی وضعیت مناسبی نیست و حتی می توان گفت متأسفانه برخی شاخص ها از نظر جی دی پی و تولید ناخالص داخلی افتی جدی داشته است، به نحوی که در آمارهای اعلام شده درآمد سرانه مردم از سال ۱۳۹۰ یعنی از ده سال قبل کمتر شده است. نرخ جی دی پی کشور در برخی شاخص ها منفی شده و ارزش پول ملی کاهش فوق العاده ای پیدا کرده و در مقابل نرخ تورم کشور حتی از ۴۰٪ افزایش پیدا کرده است. این رقم در مورد اقلام معیشتی و خوراکی که مردم با آن دست به گریبان هستند، بیشتر است. در مساله سرمایه گذاری نرخ منفی است یا نزدیک به صفر است و این به معنای آن است که آینده کشور از نظر اشتغال و توسعه دچار مشکلات جدی است. در مورد صادرات نفتی به دلیل تحریم ها با افت جدی روبرو بودیم. سایر صادرات کشور بعضا از سال ۹۷ و ۹۸ رشدی داشتند ولی باید بپذیریم که تحریم هزینه ها و قیمت تمام شده ما را برای واردات بسیار بیشتر و برای صادرات نیز بالا می برد و همین موجب کاهش درآمد کشور شده است.

اوضاع اقتصادی کشور به سامان نیست و دولت با چالش هایی بسیار جدی روبرو است

حل مشکلات اقتصادی با شعار و احساس عملی نیست

باید سیاست های مدبرانه و همه جانبه ای را در راستای منافع ملی و رفاه مردم اتخاذ کرد

بزرگترین چالش دولت تحریم های ظالمانه است

افت جدی سرمایه اجتماعی بین مردم و حکومت

لذا اگر بخواهیم در یک جمله وضعیت را اعلام کنیم باید بگوییم اوضاع اقتصادی کشور به سامان نیست و دولت با چالش هایی بسیار جدی روبرو است. حل مشکلات اقتصادی با توجه به شعار و احساس عملی نیست و باید سیاست های مدبرانه و همه جانبه ای را در راستای منافع ملی و رفاه مردم اتخاذ کرد. اولین نکته ای که وجود دارد و به نظر می رسد بزرگترین چالشی است که دولت با آن روبرو است و اگر آن را حل کند می تواند امیدی به حل مشکلات داشته باشد این است که بتوانیم از تحریم ظالمانه خارج شویم و برای جدا شدن از تحریم ظالمانه باید سیاست گذاران منافع ملی و رفاه مردم و عزت ملی را در نظر بگیرند و بتوانند با تعامل با دنیا این مشکل را حل کنند. پافشاری بر برخی مواضع قابل تعدیل می تواند منجر به این شود که تحریم ها ادامه پیدا کند و این تحریم ها هر روز می تواند منجر به این شود که فقر در کشور تشدید شود و این مساله عواقب سیاسی میان مدت و طولانی مدتی برای دولت دارد. از این رو آنچه که باید به جد در دستور کار دولت قرار بگیرد و سایر قوا با او همراه باشند این است که بر رفع تحریم ها متمرکز شوند، مساله بعدی برگرداندن سرمایه اجتماعی بین مردم و حکومت است که متاسفانه افتی جدی داشته است. بر این اساس باید در این مورد راهکاری پیدا کرد و باید حوزه سیاست ها اصلاح شود. سیاست گذار باید صدا و سیما و بخش فرهنگی کار را در کنار بخش اقتصادی بسیج کند. اگر برنامه های سیاسی و اقتصادی دولت در راستای رفاه مردم قرار بگیرد قطعا چرخه فقر و گرفتاری های اقتصادی و ضرایب منفی بر می گردد و به شکل مثبت در می آید و کشور با توجه به منابع فراوان ملی و نفت و گاز و نیروی انسانی تحصیلکرده و جایگاه استراتژیک کشور قطعا قادر خواهد بود در مدت زمان کوتاهی این وضعیت را جبران کند و در ده سال آینده افق چشمگیر و خوبی را در پیش داشته باشد.

_ عده ای عقیده دارند می توان تحریم ها را دور زد و یا روابط ایران با کشورهایی که مشکلی با رعایت قوانین تحریمی ندارند برخی مسائل را حل کرد، آیا این موارد قابل اجرا است و می تواند بر توسعه اقتصادی تاثیر گذار باشد؟ یا برای رشد اقتصادی حتما باید تحریم ها از میان برداشته شوند؟

اینطور نیست که بشود بدون ارتباطات خوب بین المللی مشکلات اقتصادی را رفع کرد

باید این را بپذیریم که مرزهای مجازی در دنیا برداشته شده است. کشورها در روابط بین الملل و مبادلات تجاری و جابجایی سرمایه و کنوانسیون های بین المللی مشکلاتی اساسی دارند. اگر این شعار به طور جدی عملی می شد ظرف دو سه سال گذشته کشورهایی چون روسیه و چین که از نظر روابط سیاسی خود را به ایران نزدیک می دانند و بسیاری از مسئولان و سیاسیون کشور ما اعتقادی جدی دارند که باید به این کشور ها نزدیک شویم، مسائل را حل می کردند. اما دیدیم که در مورد واکسن که یکی از مسائل انسانی است و طبیعتا ارتباطی با مسائل سیاسی و اقتصادی ندارد، همین کشورها به ما پشت کردند و به ایران واکسن داده نشد. سازمان غذا و دارو طی روزهای گذشته اعلام کرد پول میلیون ها دوز واکسن پرداخت شده و سفارش ها ثبت شده است ولی روسیه تنها یک میلیون واکسن به ایران داد درحالیکه روس ها در شعار و در حرف نسبت به ایران اظهار ارادت دارند ولی در عمل چیز دیگری نشان می دهد یا چینی ها که در ماه های گذشته اقدامی نکردند و امروز به میزانی واکسن ارسال می کنند درحالیکه پول آن را قبلا گرفته اند، لذا این حرف‌ها در شعار باقی می ماند. آخرین نمونه لبنان بود که ایران چندین تانکر کشتی سوخت فرستاد و نخست وزیر لبنان در مقابل اعلام می کند این مسیر درستی نیست چون دلیل این حرف او منافع ملی لبنان است. او نمی خواهد کشورش کشوری تحریمی و در بحران با سایر کشورهای قدرتمند دنیا باشد. امروز بزرگترین کشور تحریمی دنیا روسیه است. این کشور در سه چهار سال گذشته دچار تحریم شده و امروز از نظر اقتصادی دچار مشکلاتی جدی است لذا اینطور نیست که بشود بدون ارتباطات خوب بین المللی مشکلات اقتصادی را رفع کرد. باید دقت کرد که مبادلات اقتصادی ایران با متحدینش در مقابل مبادلات آنها با دنیا عدد کوچکی است. به طور مثال عدد مبادلات چین با اروپا و با آمریکا را در نظر بگیرید این عدد در مقابل مبادلات ایران و چین رقم بزرگی است از این رو حذف ایران از مبادلات اقتصادی این کشور ها برایشان کار سختی نیست.

_ آیا سیاست هایی اقتصادی مدنظر دولت جدید از جمله ساخت یک میلیون مسکن در ماه یا افزایش نرخ اشتغال و … قابل تحقق خواهد بود؟

بحث مسکن یکی از معضلات جدی دولت خواهد بود

اینکه چهار میلیون مسکن را در این وضعیت اقتصادی تامین کنند کمی زیاده گویی است

تحریم ها موجب خواهد شد منابع مادی دولت دچار مشکل شود

باید از شعار جدا شویم و بیشتر مبانی اقتصاد را در نظر بگیریم

دولت و وزرا ظرف ماه های آینده بیشتر با واقعیت های ملموس روبرو می شوند

بحث مسکن یکی از معضلات جدی دولت خواهد بود و قطعا باید راهکارهایی در نظر گرفته شود. اگر ساخت و ساز مسکن مهر به درستی انجام می شد که به عقیده من جزو سیاست های خوب دولت آقای احمدی نژاد بود می توانست در تولید مسکن راهگشا باشد. البته اجرای طرح یارانه ها نیز از دیگر نکات مثبت دولت احمدی نژاد بود که بعدها به خوبی اجرا نشد و دولت بعدی نیز تغییری در آن نداشت و امروز ۴۵ هزار تومان یارانه به مردم داده می شود که پول نان آنها هم نیست، این نشان دهنده عدم همراهی دولت های یازدهم و دوازدهم با اجرای صحیح طرح هدفمند سازی یارانه ها بود. مورد مثبت بعدی اجرای طرح مسکن مهر بود که متاسفانه از نظر کیفیت با مشکل روبرو است یا در جاهایی نامناسب ساخته شد ولی بسیاری از اقشار ضعیف جامعه را که امیدی به خانه دار شدن نداشتند صاحب خانه کرد. به نظر می رسد این سیاست درستی است ولی اینکه چهار میلیون مسکن را در این وضعیت اقتصادی تامین کنند در این شرایط کمی زیاده گویی است و باید عدد را واقعی و منطقی کرد. باید بپذیریم که بحث تحریم موجب خواهد شد منابع مادی دولت دچار مشکل شود. بانک ملی که اولین بانک کشور و بزرگترین بانک دولتی ایران است ترازنامه خود را منتشر کرد و می توان دید بانک از نظر منابع درآمد و هزینه چه وضع نابسامانی دارد و زیان ده است، این شرایط نشان می دهد بنگاه های اقتصادی بزرگ ما و دولت دچار بحران های جدی هستند. باید از شعار جدا شویم و بیشتر مبانی اقتصاد را در نظر بگیریم. دولت و وزرا ظرف ماه های آینده بیشتر با واقعیت های ملموس روبرو می شوند و سخنرانی و صحبت ها و مسیر های آنها واقعی تر خواهد شد.

_ اگر تحریم ها در چند سال آینده ادامه داشته باشد چه تبعاتی متصور است؟

امیدوارم منافع ملی و مردم موجب تصمیم گیری عاقلانه در بین حکمرانان باشد

تبعات ادامه داشتن تحریم ها را بسیار شدید و ناخوشایند می بینم

من امیدوارم منافع ملی و مردم موجب تصمیم گیری عاقلانه در بین حکمرانان باشد و بتوانیم با راهکار های اصولی و منطقی و استفاده از ابزارهایی که کشور دارد یعنی از نظر سیاسی و حکمرانی و جایگاه کشور بتوانیم تحریم ها را برطرف کنیم چون من به عنوان یک فرد تبعات ادامه داشتن تحریم ها را بسیار شدید و ناخوشایند ارزیابی می کنم.

_ در مورد برجام پیش بینی شما چیست؟

راه حل مشکلات مردم و کشور جدا شدن از صف تحریم است و باید بتوانیم تعامل خوبی با دنیا برقرار کنیم

با توجه به اینکه اروپاییان برای بازگشت ایران به میز مذاکره اظهار علاقه کردند امیدوارم ایران به این مسیر برگردد. آقای بایدن نیز در سخنرانی سازمان ملل نسبت به برگرداندن تحریم های دوران ترامپ که تماما ظالمانه بودند اظهار علاقه کرد. با توجه به بحث هایی که شده و دولت اعلام کرده به میز مذاکره بر می گردد امید است نتایج ملموسی اخذ شود. باید بپذیریم که تمام مراحل رفع تحریم ها و حل مشکلات ناشی از آن به دولت بر نمی گردد و همه قوا باید با تمام قدرت پشت دولت قرار بگیرند و رهبری و مردم حمایت کنند تا دولت از این پیچ و گردنه سخت عبور کند. راه حل مشکلات مردم و کشور جدا شدن از صف تحریم است و باید بتوانیم تعامل خوبی با دنیا برقرار کنیم.

انتهای پیام