خرید تور تابستان ایران بوم گردی

سیستم از مد افتاده اداره شهر تهران

آفتاب یزد نوشت: مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬چیست؟‭ ‬ترافیک،‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا،‭ ‬مشکلات‭ ‬عبور‭ ‬و‭ ‬مرور‭ ‬معابر،‭ ‬گرانی‭ ‬مسکن،‭ ‬افزایش‭ ‬جمعیت،‭ ‬نداشتن‭ ‬طرح‭ ‬جامع‭ ‬برای‭ ‬گسترش‭ ‬شهر‭ ‬یا‭ ‬آسیب‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬مانند‭ ‬فقر؟

،‭ ‬60‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬اولین‭ ‬سمینار‭ ‬مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬به‭ ‬همت‭ ‬موسسه‭ ‬مطالعات‭ ‬و‭ ‬تحقیقات‭ ‬اجتماعی‭ ‬دانشگاه‭ ‬تهران‭ ‬برگزار‭ ‬شد‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬پرسش‌ها‭ ‬پاسخ‭ ‬دهد،‭ ‬موسسه‌ای‭ ‬که‭ ‬دکتر‭ ‬غلامحسین‭ ‬صدیقی،‭ ‬وزیر‭ ‬سابق‭ ‬کابینه‭ ‬محمد‭ ‬مصدق‭ ‬رئیس‭ ‬آن‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬احسان‭ ‬نراقی‭ ‬از‭ ‬مدیران‭ ‬این‭ ‬موسسه‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شد‭. ‬این‭ ‬سمینار‭ ‬در‭ ‬اردیبهشت‭ ‬1341‭ ‬با‭ ‬حضور‭ ‬افرادی‭ ‬چون‭ ‬ابوالحسن‭ ‬بنی‌صدر،‭ ‬مهندس‭ ‬مهدی‭ ‬بازرگان‭ ‬و‭ ‬تعدادی‭ ‬از‭ ‬پژوهشگران‭ ‬خارجی‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬شهردار‭ ‬محله‌ها‭ ‬به‭ ‬آسیب‌شناسی‭ ‬مسائل‭ ‬پایتخت‭ ‬پرداخت‭. ‬حالا‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬60‭ ‬سال‭ ‬تهران‭ ‬همچنان‭ ‬درگیر‭ ‬همان‭ ‬آسیب‌ها‭ ‬است‭.‬به‭ ‬گزارش‭ ‬خبرآنلاین،‭ ‬دکتر‭ ‬محمدحسین‭ ‬ایمانی‭ ‬جاجرومی،‭ ‬جامعه‌شناس‭ ‬و‭ ‬عضو‭ ‬هیئت‭ ‬علمی‭ ‬دانشگاه‭ ‬تهران‭ ‬درباره‭ ‬حل‭ ‬نشدن‭ ‬مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬پایتخت‭ ‬معتقد‭ ‬است‭ ‬با‭ ‬قوانین‭ ‬و‭ ‬رویکردهای‭ ‬گذشته‭ ‬نمی‌شود‭ ‬تهرانِ‭ ‬چند‭ ‬میلیون‭ ‬نفری‭ ‬را‭ ‬مدیریت‭ ‬کرد‭. ‬او‭ ‬می‌گوید‭: ‬‮«‬شهرداری‭ ‬شبیه‭ ‬یک‭ ‬سازمان‭ ‬دولتی‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬یک‭ ‬سازمان‭ ‬مدنی،‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬سازمان‭ ‬مردمی‭ ‬بود،‭ ‬مردم‭ ‬یک‭ ‬رالم‭ ‬هم‭ ‬نمی‌گذاشتند‭ ‬الکی‭ ‬خرج‭ ‬شود،‭ ‬اما‭ ‬وقتی‭ ‬این‭ ‬نگاه‭ ‬به‭ ‬شهرداری‭ ‬نباشد‭ ‬هم‭ ‬شهر‭ ‬را‭ ‬می‌فروشند‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬پول‌های‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬صرف‭ ‬کارهای‭ ‬نمایشی‭ ‬می‌کنند‭.‬‮»‬

‭ ‬آقای‭ ‬دکتر‭ ‬اولین‭ ‬سمینار‭ ‬مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬تهران‭ ‬چه‭ ‬سال‭ ‬برگزار‭ ‬شد؟

این‭ ‬سمینار‭ ‬از‭ ‬اول‭ ‬تا‭ ‬ششم‭ ‬اردیبهشت‭ ‬سال‭ ‬1341‭ ‬برگزار‭ ‬شد،‭ ‬اما‭ ‬گزارش‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1343‭ ‬منتشر‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

‭ ‬مهمترین‭ ‬مسائلی‭ ‬که‭ ‬درباره‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬سال‌ها‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬چه‭ ‬مسائلی‭ ‬بودند؟

روز‭ ‬اول‭ ‬مسائل‭ ‬شهر‌سازی‭ ‬و‭ ‬تاریخچه‭ ‬تحولات‭ ‬صد‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬را‭ ‬بررسی‭ ‬می‌کنند،‭ ‬مسئله‭ ‬قیمت‭ ‬زمین‭ ‬و‭ ‬ترکیب‭ ‬جمعیت‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرد،‭ ‬خیلی‭ ‬ایده‭ ‬جالبی‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود،‭ ‬مثلاً‭ ‬گفته‭ ‬می‌شود‭ ‬جمعیت‭ ‬تهران‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1306‭ ‬چیزی‭ ‬حدود‭ ‬400‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1341‭ ‬حدود‭ ‬2‭ ‬میلیون‭ ‬نفر‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬یعنی‭ ‬سالی‭ ‬صد‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬به‭ ‬جمعیت‭ ‬تهران‭ ‬اضافه‭ ‬می‌شده‭ ‬که‭ ‬60‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬آن‌ها‭ ‬مهاجر‭ ‬بودند،‭ ‬یعنی‭ ‬تهران‭ ‬از‭ ‬همان‭ ‬زمان‭ ‬یک‭ ‬شهر‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬مهاجر‭ ‬پذیر‭ ‬بوده‭ ‬است‭.‬روز‭ ‬دوم‭ ‬درباره‭ ‬شهرداری‭ ‬تهران‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬درباره‭ ‬خدمات‭ ‬عمومی‭ ‬مانند‭ ‬برق،‭ ‬آب،‭ ‬اتوبوسرانی‭ ‬و‭ ‬راجع‭ ‬به‭ ‬معماری‭ ‬تهران‭ ‬نکاتی‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود‭. ‬روز‭ ‬سوم‭ ‬راجع‭ ‬به‭ ‬مسکن‭ ‬در‭ ‬تهران،‭ ‬کرایه‭ ‬خانه،‭ ‬مسائل‭ ‬حقوقی‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬قوانین‭ ‬مالکیت‭ ‬مشترک،‭ ‬سیاست‌های‭ ‬اعتبارات‭ ‬رهنی‭ ‬و‭ ‬درباره‭ ‬سیاست‭ ‬کلی‭ ‬عمران‭ ‬شهر‭ ‬حرف‭ ‬می‌زنند،‭ ‬آن‌جا‭ ‬اشاره‭ ‬می‌کنند‭ ‬تهران‭ ‬هیچ‭ ‬نقشه‌ای‭ ‬ندارد،‭ ‬یعنی‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬جنگ‭ ‬جهانی‭ ‬بدون‭ ‬نقشه‭ ‬و‭ ‬طرح‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬بزرگ‭ ‬شدن‭ ‬می‌کند،‭ ‬دستگاه‌های‭ ‬اداری‭ ‬هم‭ ‬هماهنگ‭ ‬نیستند‭ ‬و‭ ‬چون‭ ‬شهر‭ ‬مهاجر‭ ‬پذیری‭ ‬هست‭ ‬سبب‭ ‬بروز‭ ‬مسائل‭ ‬زیادی‭ ‬می‌شود،‭ ‬بنابراین‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬سمینار‭ ‬ابراز‭ ‬نگرانی‭ ‬می‌کنند‭. ‬روز‭ ‬چهارم‭ ‬درباره‭ ‬آسیب‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬به‭ ‬اعتیاد‭ ‬و‭ ‬فحشا‭ ‬پرداخته‭ ‬می‌شود،‭ ‬برای‭ ‬اولین‭ ‬بار‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬نشست‭ ‬رسمی‭ ‬با‭ ‬حضور‭ ‬مقامات‭ ‬آشکارا‭ ‬درباره‭ ‬این‭ ‬مسائل‭ ‬صحبت‭ ‬می‌شود،‭ ‬راجع‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬جرم‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬کلاهبرداری‭ ‬نکات‭ ‬جالبی‭ ‬می‌گویند،‭ ‬روز‭ ‬پنجم‭ ‬درباره‭ ‬ضرورت‭ ‬تشکیل‭ ‬انجمن‌های‭ ‬شهر،‭ ‬رابطه‭ ‬بین‭ ‬مردم‭ ‬و‭ ‬شهرداری‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬یک‭ ‬نکته‌ای‭ ‬را‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کنند‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬هم‭ ‬هست،‭ ‬این‌که‭ ‬در‭ ‬شهرداری‭ ‬تهران‭ ‬آدم‌های‭ ‬تحصیل‭ ‬کرده‭ ‬کم‭ ‬هستند،‭ ‬روز‭ ‬ششم‭ ‬در‭ ‬آخرین‭ ‬روز‭ ‬سمینار‭ ‬درباره‭ ‬تمرکز‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬نکاتی‭ ‬جالبی‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود،‭ ‬مثلاً‭ ‬گفته‭ ‬می‌شود‭ ‬از‭ ‬جمعیت‭ ‬180‭ ‬هزار‭ ‬نفره‭ ‬فعال‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬چیزی‭ ‬حدود‭ ‬120‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬کارمند‭ ‬دولت‭ ‬هستند،‭ ‬یعنی‭ ‬عملاً‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬تراکم‭ ‬ادارات‭ ‬دولتی‭ ‬را‭ ‬داریم،‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬مسئله‭ ‬بزرگ‭ ‬سری‭ ‬شهری‭ ‬برای‭ ‬اولین‭ ‬بار‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود،‭ ‬و‭ ‬درباره‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬تمرکز‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬صحبت‭ ‬می‌کنند‭.‬

‭ ‬به‌نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬همین‭ ‬الان‭ ‬هم‭ ‬بشود‭ ‬یک‭ ‬سمینار‭ ‬با‭ ‬همین‭ ‬سرفصل‌ها‭ ‬برای‭ ‬تهران‭ ‬برگزار‭ ‬کرد،‭ ‬چراکه‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬60‭ ‬سال‭ ‬تهران‭ ‬همچنان‭ ‬گرفتار‭ ‬این‭ ‬مسائل‭ ‬است،‭ ‬این‌طور‭ ‬نیست؟

شاید‭ ‬باید‭ ‬هر‭ ‬10‭ ‬سال‭ ‬یک‌بار‭ ‬برگزار‭ ‬می‌شد‭ ‬تا‭ ‬ببینیم‭ ‬مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬تغییر‭ ‬کرده‭ ‬یا‭ ‬نه،‭ ‬تازه‭ ‬آن‭ ‬موقع‭ ‬تهران‭ ‬چندان‭ ‬بزرگ‭ ‬نبود،‭ ‬اما‭ ‬ما‭ ‬الان‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬منطقه‭ ‬شهری‭ ‬طرف‭ ‬هستیم‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬سر‭ ‬آن‭ ‬تا‭ ‬نزدیکی‌های‭ ‬قزوین‭ ‬می‌رود‭ ‬و‭ ‬سر‭ ‬دیگر‭ ‬تا‭ ‬دماوند،‭ ‬و‭ ‬هنوز‭ ‬جریان‭ ‬مهاجرت‭ ‬ادامه‭ ‬دارد،‭ ‬یعنی‭ ‬اگر‭ ‬آن‭ ‬روزها‭ ‬سالی‭ ‬60‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬مهاجر‭ ‬داشت‭ ‬الان‭ ‬سالی‭ ‬600‭ ‬هزار‭ ‬نفر‭ ‬مهاجر‭ ‬دارد‭.‬

‭ ‬نکته‭ ‬همین‌جاست‭ ‬چرا‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬سال‌ها‭ ‬تغییری‭ ‬ایجاد‭ ‬نشده‭ ‬است؟

به‌نظرم‭ ‬به‭ ‬نحوه‭ ‬حکمرانی‭ ‬برمی‌گردد،‭ ‬حکمرانی‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬به‭ ‬چند‭ ‬مسئله‭ ‬تقلیل‭ ‬یافته‭ ‬و‭ ‬عموماً‭ ‬توجهی‭ ‬به‭ ‬آینده‭ ‬کشور‭ ‬ندارد،‭ ‬مثلاً‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬دوران‭ ‬بحث‭ ‬صنعتی‭ ‬شدن‭ ‬برای‭ ‬حکومت‭ ‬اهمیت‭ ‬داشت،‭ ‬بنابراین‭ ‬شهرها‭ ‬قربانی‭ ‬صنعت‭ ‬می‌شدند،‭ ‬مثلاً‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬توسعه‭ ‬مسکونی‭ ‬کم‭ ‬تراکم‭ ‬در‭ ‬غرب‭ ‬تهران،‭ ‬کارخانه‭ ‬و‭ ‬کارگاه‌ها‭ ‬داشتند‭ ‬آن‌جا‭ ‬درست‭ ‬می‌شدند،‭ ‬بنابراین‭ ‬الان‭ ‬غرب‭ ‬تهران‭ ‬که‭ ‬بهترین‭ ‬زمین‌ها‭ ‬و‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬هوا‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬صنعت‭ ‬است،‭ ‬یعنی‭ ‬تفکر‭ ‬جامع‭ ‬وجود‭ ‬نداشته،‭ ‬حالا‭ ‬آن‭ ‬موقع‭ ‬نقشه‭ ‬نبوده‭ ‬اما‭ ‬الان‭ ‬با‭ ‬وجود‭ ‬صرف‭ ‬هزینه‭ ‬و‭ ‬تهیه‭ ‬نقشه‭ ‬باز‭ ‬هم‭ ‬نقشه‌ها‭ ‬اجرا‭ ‬نمی‌شود‭.‬

‭ ‬در‭ ‬بحث‭ ‬حکمرانی‭ ‬شهری،‭ ‬شهرداری‭ ‬اهمیت‭ ‬دارد،‭ ‬اما‭ ‬چرا‭ ‬شهرداری‭ ‬کنشگر‭ ‬خوبی‭ ‬برای‭ ‬رفع‭ ‬این‭ ‬مسائل‭ ‬به‌نظر‭ ‬نمی‌رسد؟

به‌نظرم‭ ‬ما‭ ‬اصلاً‭ ‬شهرداری‭ ‬نداریم‭.‬

‭ ‬پس‭ ‬چیزی‭ ‬که‭ ‬الان‭ ‬هست،‭ ‬چیست؟

این‭ ‬فقط‭ ‬یک‭ ‬شعبه‭ ‬از‭ ‬وزارت‭ ‬کشور‭ ‬است‭.‬

‭ ‬از‭ ‬قبل‭ ‬هم‭ ‬همین‌طور‭ ‬بوده؟

بله،‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬رضا‭ ‬خان،‭ ‬یعنی‭ ‬از‭ ‬سال‭ ‬1309‭ ‬که‭ ‬قانون‭ ‬بلدیه‭ ‬تغییر‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬شهرداری‭ ‬زیر‭ ‬نظر‭ ‬وزارت‭ ‬کشور‭ ‬رفت،‭ ‬عملاً‭ ‬شهرداری‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬وزارت‭ ‬کشور‭ ‬شد،‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬شبیه‭ ‬یک‭ ‬سازمان‭ ‬دولتی‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬یک‭ ‬سازمان‭ ‬مدنی‭.‬

‭ ‬یعنی‭ ‬شهرداری‭ ‬باید‭ ‬بیشتر‭ ‬سمت‭ ‬و‭ ‬سوی‭ ‬مدنی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬تا‭ ‬سیاسی؟

قطعاً،‭ ‬چون‭ ‬فلسفه‭ ‬شهرداری‭ ‬فرق‭ ‬می‌کند،‭ ‬مردم‭ ‬هر‭ ‬محل‭ ‬برای‭ ‬اداره‭ ‬بهتر‭ ‬امور‭ ‬شهرداری‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌کنند،‭ ‬شما‭ ‬همین‭ ‬بریز‭ ‬و‭ ‬بپاش‭ ‬در‭ ‬شهرداری‭ ‬را‭ ‬ببینید،‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬سازمان‭ ‬مردمی‭ ‬بود‭ ‬یک‭  ‬ریال‭ ‬هم‭ ‬مردم‭ ‬نمی‌گذاشتند‭ ‬الکی‭ ‬خرج‭ ‬شود،‭ ‬اما‭ ‬وقتی‭ ‬این‭ ‬نگاه‭ ‬به‭ ‬شهرداری‭ ‬نباشد‭ ‬هم‭ ‬شهر‭ ‬را‭ ‬می‌فروشند‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬پول‌های‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬صرف‭ ‬کارهای‭ ‬نمایشی‭ ‬می‌کنند،‭ ‬در‭ ‬شهری‭ ‬که‭ ‬مشکل‭ ‬مسکن‭ ‬برای‭ ‬کم‭ ‬درآمدها‭ ‬دارد،‭ ‬مشکل‭ ‬بهداشت‭ ‬و‭ ‬درمان،‭ ‬و‭ ‬کمبود‭ ‬مدرسه‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬می‌روند‭ ‬برج‭ ‬میلاد‭ ‬می‌سازند،‭ ‬چراکه‭ ‬شهرداری‭ ‬در‭ ‬راستای‭ ‬خواسته‌های‭ ‬مردم‭ ‬حرکت‭ ‬نمی‌کند،‭ ‬برای‭ ‬این‌که‭ ‬اساساً‭ ‬این‭ ‬سازمان‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬وزارت‭ ‬کشور‭ ‬است،‭ ‬البته‭ ‬از‭ ‬زمانی‌که‭ ‬شوراهای‭ ‬شهر‭ ‬درست‭ ‬شد‭ ‬مباحثی‭ ‬مانند‭ ‬مشارکت‭ ‬مطرح‭ ‬شد‭ ‬اما‭ ‬خود‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬چون‭ ‬یک‭ ‬انتخابات‭ ‬سیاسی‭ ‬است‭ ‬عملا‭ ‬فعالان‭ ‬محلی‭ ‬نمی‌توانند‭ ‬در‭ ‬شورا‭ ‬حضور‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭ ‬تا‭ ‬مسائل‭ ‬شهر‭ ‬را‭ ‬مطرح‭ ‬کنند‭. ‬دستور‭ ‬کارهای‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬بسیار‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬ایدئولوژیک‭ ‬و‭ ‬متاسفانه‭ ‬با‭ ‬فاصله‭ ‬وحشتناکی‭ ‬از‭ ‬مسائل‭ ‬واقعی‭ ‬تهران‭ ‬قرار‭ ‬دارد‭.‬

‭ ‬از‭ ‬مهمترین‭ ‬مشکلات‭ ‬شهرداری‭ ‬چیست؟

در‭ ‬همین‭ ‬سمینار‭ ‬که‭ ‬اول‭ ‬صحبت‭ ‬کردیم‭ ‬مطرح‭ ‬شد،‭ ‬شهرداری‭ ‬خیلی‭ ‬کارهای‭ ‬اساسی‭ ‬باید‭ ‬انجام‭ ‬بدهد‭ ‬اما‭ ‬نه‭ ‬منابع‭ ‬درآمدی‭ ‬درد‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬نیروی‭ ‬انسانی،‭ ‬و‭ ‬بعد‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬گرفتار‭ ‬مسائل‭ ‬روزمره‭ ‬است،‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬سمینار‭ ‬60‭ ‬سال‭ ‬می‌گذرد‭ ‬اما‭ ‬هنوز‭ ‬ما‭ ‬مسئله‭ ‬تامین‭ ‬منابع‭ ‬پایدار‭ ‬برای‭ ‬تهران‭ ‬را‭ ‬حل‭ ‬نکردیم،‭ ‬کمک‭ ‬دولت‭ ‬به‭ ‬شهر‭ ‬چارچوب‭ ‬دقیقی‭ ‬ندارد،‭ ‬اینکه‭ ‬شهرداری‭ ‬کجای‭ ‬کار‭ ‬باید‭ ‬خودش‭ ‬فعالیت‭ ‬کند،‭ ‬اختیار‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬تا‭ ‬سیاست‌های‭ ‬مالی‭ ‬اتخاذ‭ ‬کند،‭ ‬این‌ها‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭.‬

‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬زمانی‌که‭ ‬دولت‭ ‬و‭ ‬شهرداری‭ ‬از‭ ‬منظر‭ ‬سیاسی‭ ‬همسو‭ ‬نباشند‭ ‬مشکلات‭ ‬شهر‭ ‬بیشتر‭ ‬می‌شود؟

بله،‭ ‬این‌که‭ ‬سایه‭ ‬سیاست‭ ‬کامل‭ ‬بر‭ ‬شهرداری‭ ‬بیفتد‭ ‬مسئله‭ ‬شهر‭ ‬حل‭ ‬نمی‌شود،‭ ‬ببیند‭ ‬در‭ ‬همین‭ ‬سمینار‭ ‬مسئله‭ ‬مشارکت‭ ‬مردمی‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬وقتی‭ ‬شهر‭ ‬سیاسی‭ ‬شود‭ ‬مسئله‭ ‬ورود‭ ‬افراد‭ ‬به‭ ‬شورا‭ ‬و‭ ‬شهرداری‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬امنیتی‭ ‬می‌شود،‭ ‬اما‭ ‬لایه‌های‭ ‬پایینی‭ ‬شهر‭ ‬مانند‭ ‬شهرداری‭ ‬محله‭ ‬به‭ ‬فراموشی‭ ‬سپرده‭ ‬می‌شوند،‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬سمینار‭ ‬شهردار‭ ‬جوادیه‭ ‬حضور‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬مشکلات‭ ‬محله‭ ‬خودش‭ ‬را‭ ‬بیان‭ ‬کرده‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬الان‭ ‬نداریم‭. ‬یک‭ ‬شورا‭ ‬یاری‭ ‬هست‭ ‬که‭ ‬نه‭ ‬مردم‭ ‬در‭ ‬انتخابات‭ ‬آن‭ ‬شرکت‭ ‬می‌کنند‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬جایگاه‭ ‬قانونی‭ ‬آن‭ ‬مشخص‭ ‬است‭. ‬
شمال‭ ‬و‭ ‬جنوب‭ ‬تهران‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬فرق‭ ‬دارد،‭ ‬بنابراین‭ ‬تهران‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬سیستم‭ ‬متمرکز‭ ‬و‭ ‬سیاسی‭ ‬نمی‌شود‭ ‬اداره‭ ‬کرد،‭ ‬بدون‭ ‬تعیین‭ ‬تکلیف‭ ‬منابع‭ ‬پایدار،‭ ‬بدون‭ ‬مشارکت‭ ‬مردم‭ ‬نمی‌شود‭ ‬اداره‭ ‬کرد،‭ ‬ضمن‭ ‬این‌که‭ ‬از‭ ‬60‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬مشکلاتی‭ ‬مانند‭ ‬مسائل‭ ‬تغییر‭ ‬اقلیمی‭ ‬اضافه‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬مسئله‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا،‭ ‬حمل‭ ‬و‭ ‬نقل‭ ‬عمومی‭ ‬و‭ ‬مسکن‭ ‬حل‭ ‬نشده‭ ‬و‭ ‬تهران‭ ‬دچار‭ ‬مسائل‭ ‬مزمن‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬و‭ ‬چقدر‭ ‬لازم‭ ‬است‭ ‬الان‭ ‬همت‭ ‬بشود،‭ ‬و‭ ‬دومین‭ ‬سمینار‭ ‬بررسی‭ ‬مسائل‭ ‬اجتماعی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬برگزار‭ ‬بشود،‭ ‬واقعیت‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬تفکر‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬نفر‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬مشکلات‭ ‬تهران‭ ‬را‭ ‬حل‭ ‬کند‭. ‬اساساً‭ ‬در‭ ‬تهران‭ ‬اگر‭ ‬شهردار‭ ‬آدمی‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬روابط‭ ‬خوبی‭ ‬با‭ ‬قدرت‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬می‌تواند‭ ‬شورا‭ ‬را‭ ‬دور‭ ‬بزند،‭ ‬برای‭ ‬همین‭ ‬گاهی‭ ‬شوراهای‭ ‬شهر‭ ‬با‭ ‬علم‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬آدم‌های‭ ‬ضعیف‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬اداره‭ ‬تهران‭ ‬انتخاب‭ ‬می‌کنند،‭ ‬اشتباهی‭ ‬که‭ ‬شورای‭ ‬قبلی‭ ‬هم‭ ‬انجام‭ ‬داد،‭ ‬شهردار‭ ‬ضعیف‭ ‬هم‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬تهران‭ ‬را‭ ‬اداره‭ ‬کند،‭ ‬بلاخره‭ ‬این‭ ‬شهر‭ ‬مثل‭ ‬یک‭ ‬کشور‭ ‬14‭ ‬میلیونی‭ ‬می‌ماند‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬اداره‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬آدم‭ ‬قوی‭ ‬نیاز‭ ‬دارد،‭ ‬اما‭ ‬چون‭ ‬می‌دانند‭ ‬آدم‭ ‬قوی‭ ‬شورا‭ ‬را‭ ‬دور‭ ‬می‌زند‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬افراد‭ ‬فرمان‌پذیر‭ ‬تمایل‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهند،‭ ‬بنابراین‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬صورت‭ ‬بازنده‭ ‬است‭.‬

‭ ‬راه‭ ‬حل‭ ‬چیست؟

باید‭ ‬تفکیک‭ ‬کنیم،‭ ‬یعنی‭ ‬انتخابات‭ ‬شورا‭ ‬سر‭ ‬جای‭ ‬خودش‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬هم‭ ‬یک‭ ‬نفر‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬رای‭ ‬مستقیم‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬شهردارانتخاب‭ ‬کنند،‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬یکدیگر‭ ‬را‭ ‬متعادل‭ ‬می‌کنند‭.‬

‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬نسبت‭ ‬بین‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬شهردار‭ ‬چطوری‭ ‬می‌شود؟

شورا‭ ‬همچنان‭ ‬رکن‭ ‬تصمیمی‭ ‬هست‭ ‬و‭ ‬شهردار‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬مجری‭ ‬انتخاب‭ ‬می‌شود،‭ ‬اما‭ ‬چون‭ ‬شهردار‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬مردم‭ ‬انتخاب‭ ‬شده‭ ‬وزن‭ ‬سیاسی‭ ‬دارد،‭ ‬بنابراین‭ ‬می‌تواند‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬کسانی‌که‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬دخالت‭ ‬می‌کنند،‭ ‬از‭ ‬دستگاه‌های‭ ‬رسمی‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬دستگاه‌ها‭ ‬و‭ ‬آدم‌های‭ ‬غیررسمی،‭ ‬با‭ ‬قدرت‭ ‬بیشتری‭ ‬مقابله‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬چانه‭ ‬زنی‭ ‬کند،‭ ‬چون‭ ‬با‭ ‬رای‭ ‬مستقیم‭ ‬مردم‭ ‬انتخاب‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬سیستم‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬می‌تواند‭ ‬شهردار‭ ‬را‭ ‬عزل‭ ‬کند؟

خیر،‭ ‬دیگر‭ ‬نمی‌تواند‭. ‬چیزی‭ ‬شبیه‭ ‬به‭ ‬نسبت‭ ‬مجلس‭ ‬و‭ ‬دولت‭. ‬البته‭ ‬در‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬فقط‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬شهردار‭ ‬نیست،‭ ‬دو‭ ‬رکن‭ ‬مهم‭ ‬دیگر‭ ‬هم‭ ‬وجود‭ ‬دارد،‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬رکن‭ ‬یکی‭ ‬دادستان‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬دیگری‭ ‬خزانه‌دار‭ ‬شهر‭ ‬است،‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬نفر‭ ‬هم‭ ‬مردم‭ ‬انتخاب‭ ‬می‌کنند‭.‬

‭ ‬وظایف‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬رکن‭ ‬چیست؟

کار‭ ‬دادستان‭ ‬شهر‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬تصمیمات‭ ‬شهرداری‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬قانون‭ ‬چک‭ ‬کند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬صورت‭ ‬تخلف‭ ‬برخورد‭ ‬کند،‭ ‬خزانه‌دار‭ ‬هم‭ ‬مامور‭ ‬مالی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بریز‭ ‬و‭ ‬بپاش‭ ‬صورت‭ ‬نگیرد،‭ ‬این‌ها‭ ‬توسط‭ ‬مردم‭ ‬انتخاب‭ ‬می‌شوند‭. ‬بالاخره‭ ‬سیستم‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬شهر‭ ‬پیچیده‭ ‬خودش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬روز‭ ‬و‭ ‬کارآمد‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬اما‭ ‬این‌جا‭ ‬همچنان‭ ‬می‌خواهیم‭ ‬هنوز‭ ‬با‭ ‬قانون‭ ‬شصت‭ ‬هفتاد‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬که‭ ‬بخش‭ ‬عمده‭ ‬کشور‭ ‬هنوز‭ ‬روستایی‭ ‬بود‭ ‬شهر‭ ‬بزرگی‭ ‬مانند‭ ‬تهران‭ ‬را‭ ‬اداره‭ ‬کنیم،‭ ‬معلوم‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬نمی‌شود‭. ‬از‭ ‬نظر‭ ‬ساختاری‭ ‬توان‭ ‬چنین‭ ‬کاری‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭. ‬‌‭ ‬اگر‭ ‬ما‭ ‬شورای‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬داشته‭ ‬باشیم‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬این‭ ‬افراد‭ ‬اعضای‭ ‬شورای‭ ‬شهر‭ ‬انتخاب‭ ‬شوند‭ ‬هر‭ ‬منطقه‭ ‬تهران‭ ‬در‭ ‬شورا‭ ‬نماینده‭ ‬دارد،‭ ‬اما‭ ‬ما‭ ‬اصلاً‭ ‬چنین‭ ‬چیزی‭ ‬نداریم‭. ‬این‭ ‬سیستم‭ ‬اداره‭ ‬شهر‭ ‬پوسیده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬تغییر‭ ‬دارد‭.‬

بانک صادرات

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا