چند کلمه‌ای درباره حکومت وابسته پهلوی

حسن انصاری در یادداشتی تلگرامی درباره‌ی حکومت پهلوی نوشت:

به عنوان یک دانشجوی رشته تاریخ ایران و اسلام طرح موضوع بازگشت پادشاهی / شاهنشاهی که گاه و بیگاه در فضای مجازی و برخی رسانه‌های فارسی خارج از کشور شنیده می‌شود را طبعاً طنز مضحکی می‌دانم. با این وصف به نظرم هیچ چیز مضحک‌تر از این نیست که کسانی با تحریف همه جانبه تاریخ، حکومت استبدادی وابسته کودتایی پهلوی را به عنوان حکومتی پادشاهی/ شاهنشاهی جا می‌زنند.

حکومت پهلوی حکومتی بود که حدوثاً و بقاءً کودتایی بود (کودتاهای 1299 و 1332)؛ بر خلاف اصول مشروطه و با زیر پا گذاشتن پایه‌های اساسی نظام مشروطیت و با کمک خارجی ایجاد شد و استمرار یافت. وانگهی شکلگیری آن هیچ نسبتی با اصول مشروعیت تاریخی نظامات سلطنت پس از اسلام و به ویژه پس از عصر صفوی نداشت.

نظام سلطنت در دوران اسلامی ایران همواره از عصر سامانیان تا پایان قاجار بر پایه خدمت به دین و شریعت و در معادله میان قدرت سیاسی / “اهل السیف” از یک سو و قدرت دینی/ “اهل العلم؛ یا اهل القلم” از دیگر سو شکل می‌گرفت. حکومت وابسته و استبدادی پهلوی چه ربطی به این سنت دارد؟

حال برویم سراغ نظام شاهنشاهی: ما پس از اسلام نظام شاهنشاهی/ پادشاهی به سبک ایران دوران ماقبل اسلام و عصر ساسانی نداریم. آنچه داشته‌ایم نظام “سلطنت” بود و نه شاهنشاهی به سبک ساسانیان. اینکه محمد رضا پهلوی عنوان خودخوانده “آریامهر” و “شاهنشاه” را برای خود به کار می‌برد به همان اندازه مضحک بود که کسی امروز از بازگشت آن سخن گوید.

حکومت پهلوی در چند سطر: حکومتی بود که درست در مقابل آرمان‌های مشروطیت و با اعمال زور و دخالت و حمایت خارجی و با بگیر و ببند در سال 1304 شکل گرفت، و با اعمال استبداد عریان و کودتای سال 32 و جنایات ساواک و تقابل با جامعه مدنی استمرار یافت. عاقبت این حکومت با قیام همه جانبه طبقات مختلف مردم در سال 57 به تاریخ پیوست؛ نه شاهنشاهی بود و نه سلطنت. صرفاً یک حکومت کودتایی وابسته بود. این خلاصه تاریخ پهلوی است. لطفاً تاریخ را درست روایت کنید.

انتهای پیام