وقتی پای یک زن در میان بود

دوران وزارت وحید دستجردی و طریقت منفرد به دلیل همزمانی با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، اصرار دولت برای فاز دوم هدفمندی، بی پولی وزارت بهداشت به دلیل عدم تخصیص اعتبارات قانونی این وزارتخانه و مسایل ارزی موجود، دوران متلاطمی بود.

به گزارش انصاف نیوز به نقل از خبرآنلاین، «مرضیه وحیددستجردی» در حالی در دی ماه سال 1391 دوباره به مطب خود در خیابان «مهناز» تهران و بیمارستان جامع زنان آرش برگشت که این بار مراجعه کنندگان وی خاطره بهتری از اولین وزیر زن جمهوری اسلامی ایران در ذهن دارند. او در کشمکش‌های رسانه‌ای با «محمود احمدی نژاد» بازی رسانه‌ای را برد و کار را به جایی رساند که سایت روزنامه «ایران» برای به حاشیه راندن شیوه انتقاد برانگیز برکناری او بنویسد: «ایشان (مرضیه وحیددستجردی) قصد انتصاب فردی را به ریاست دانشکده طب سنتی داشتند که به دلیل اتهامات امنیتی بازداشت شده و وی همان فردی است که پیش از این تمام مخالفان احمدی نژاد مدعی بودند رمال و جن گیر نفوذی در دولت است.» فارغ از همه حواشی مطرح شده در رابطه با عملکرد وزیر سابق بهداشت، دوران وزارت او به دلیل همزمانی با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، اصرار دولت برای فاز دوم هدفمندی، بی پولی وزارت بهداشت به دلیل عدم تخصیص اعتبارات قانونی این وزارتخانه و مسایل ارزی موجود، دوران متلاطمی بود. عده ای معتقدند که وزیر سابق بهداشت به دلیل ناکارآمدی های مدیریتی در مجموعه وزارت بهداشت توان مقابله با این مسایل را نداشت، برخی می گویند مشکلات به وجود آمده مصداق «خود کرده را تدبیر نیست» را برای وزارت بهداشت داشت. اما رویکرد واقع گرایانه به عملکرد اولین وزیر زن جمهوری اسلامی در وزارت بهداشت بررسی نقاط ضعف و قوت او در وزارت بهداشت است. به طوری که شجاعت خانم وزیر در مطرح کردن مشکلات نظام سلامت در زمانی که برخی مسئولان زیر سایه مصلحت اندیشی های سیاسی از آن سر باز می زنند، می تواند نقطه قوت و بی توجهی به افزایش اتکا به واردات در زمینه بهداشت و درمان یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌ها در دوران مدیریت دستجردی باشد.

خداحافظی اولین وزیر زن با دفترش در طبقه 11 ساختمان وزارتی در شهرک غرب اگرچه با اصرار بر عدم برکناری «محمدباقر لاریجانی» رییس دانشگاه علوم پزشکی، (که در دولت نهم وحیددستجردی مشاور لاریجانی در دانشگاه علوم پزشکی بود) همراه شد، اما بیش از پیش ناشی از پر شدن کاسه صبر «محمود احمدی نژاد» بود.

ابطال آزمون دستیاری پزشکی

اولین بحران جدی دوران مدیریت دستجردی، ابطال آزمون دستیاری بود، 29 بهمن سال 88 سی‌وهفتمین دوره آزمون دستیاری از سوی وحید دستجردی باطل و دلیل آن نیز فروش سوالات آزمون دستیاری پزشکی اعلام شد. وزارت بهداشت در آن زمان اطلاعیه‌ای صادر کرد و آزمون جایگزین در 13 اسفند همان سال برگزار شد. پس از آن بسیاری از نمایندگان مجلس خواستار پاسخگویی وزیر بهداشت شدند و در نهایت اعلام ابطال آزمون را از سوی او یک “عمل شجاعانه و مردانه” توصیف کردند.

 انحلال دانشگاه علوم پزشکی ایران

پس از آن، انحلال دانشگاه علوم پزشکی ایران به عنوان بحران دیگر شناخته می شود، 8 آبان سال بعد ابلاغیه ای بر صفحه پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت قرار گرفت که حکایت از منحل شدن دانشگاه علوم پزشکی ایران داشت، بدین ترتیب تمام واحدها به دو دانشگاه دیگر یعنی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتقل شد. اتفاقی که در مخالفان و منتقدان فراوانی را به صف کشید.

 رهاسازی بیماران در بیابان

رهاسازی دو بیمار در بیابان در حالی که لباس بیمارستان امام خمینی به تن داشتند با انتشار وسیع عکس و خبرهای مربوط به آن در اردیبهشت ماه سال 90، این وزارتخانه را وارد چالش جدی کرد، دستجردی همان زمان نیز سعی کرد تا قوی وارد عمل شود و از دادستان خواست تا خاطیان را به اشد مجازات محکوم کند. با این حال این اتفاق لکه ننگی برای وزارت بهداشت به شمار رفت.

هدفمندی یارانه ها و تریبون مجزای وزارت بهداشت

هدفمندی یارانه ها ترجیع بند بسیاری از اظهارات دولتمردان تا به امروز است، نکته ای که حتی در آخرین گفت وگوی محمود احمدی نژاد با مردم به چشم می آمد. اما وزیر بهداشت از ابتدا از مخالفان این طرح بود که با قول دولت مبنی بر اختصاص سه هزار میلیارد تومان در سال 90 به طب راضی شد. اما دولت در آخرین روزهای سال 90 پس از 11 ماه چشم انتظاری وزارت بهداشت برای دریافت این بودجه که می توانست بخش زیادی از تبعات هزینه بار هدفمندی یارانه ها و افزایش 800 برابری هزینه بیمارستان های دولتی را جبران کند، تغییر کرد و این بودجه سر از وزارت راه در آورد. مساله ای که اولین چالش وزارت بهداشت وحیددستجردی با دولت شد و وزارت بهداشت یک ماه بعد در فروردین 91 اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها را زیان بار خواند.

 درد بی دوای دارویی

مسایل ارزی در کنار سایر موانع، مشکلات متعددی را بر وزارت بهداشت تحمیل کرد. مساله ای که به گفته برخی کارشناسان برای وزارت بهداشت مصداق «خود کرده را تدبیر نیست» بود. چرا که بر اساس آمار فروش ریالی داروهای تولیدی از 11 میلیارد ریال در سال 1386 به 20 میلیارد ریال در سال 90 رسید، یعنی 80 درصد افزایش داشت اما فروش دارو های وارداتی از 62 میلیارد ریال در سال 86 به 154 میلیارد ریال در سال 90 رسید که افزایش 246 درصدی داشت. بر همین اساس کارشناسان حوزه سلامت و اقتصاد درمان غلبه سیاست های واردات دارو بر سیاست تولید داخلی دارو را دلیل بر ماندن وزارت بهداشت در باتلاق کمبود دارو در کشور تحلیل می‌کنند.

هزینه های درمان، هر روز بیش از دیروز

مرضیه وحیددستجردی زمانی که کرسی وزارت بهداشت را از «لنکرانی» وزیر بهداشت در دولت نهم گرفت، هزینه های درمانی که از سوی مردم پرداخت می شد، 54 درصد بود. اما کار به جایی رسید که پرداخت 70 درصدی هزینه های درمانی از جیب مردم در سال 91 از سوی خانم وزیر عنوان شد. این اعتراف مرضیه وحیددستجردی نسبت به افزایش هزینه های درمانی مردم در شرایطی بود که میزان تورم عمومی و افزایش هزینه ها، هم بی اثر نبود، اما بی توجهی این وزارتخانه به نظارت بر مراکز بیمارستانی دولتی و خصوصی، ناتوانی در دریافت بودجه های کافی برای بیمارستان های دولتی از سوی دولت، اعلام تعرفه های درمانی غیر واقعی و رشد زیر میزی که هیچ وقت در وزارت بهداشت کنترل نشد، باعث شد هزینه های درمانی برای مردم هر روز بیشتر از قبل شود.

پزشک خانواده بی خانواده شد

گام های لرزان وزارت بهداشت در زمان مدیریتی «مرضیه وحید دستجردی» را به طور کامل نمی توان به حساب او نوشت. برنامه پزشک خانواده از ابتدای برنامه سوم توسعه یعنی اوایل دهه 70 زمزمه هایی را برای اجرای سراسری داشت. در دولت های هفتم و هشتم به نتیجه نرسید، در دولت نهم «کامران باقری لنکرانی» از اجرای آن سر باز زد و در دولت دهم وقتی مرضیه وحیددستجردی خود را وزیر «پزشک خانواده» خواند و سعی در اجرای آن داشت، به بن بست اعتبارات از سوی دولت رسید و رسانه ها با میدان داری سازمان نظام پزشکی کشور همه قصورات در اجرای این برنامه که در بیش از 50 کشور جهان در حال اجراست را به حساب انتقادات خود از وزیر بهداشت نوشتند. در صورتی که به گفته اعضای کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس شورای اسلامی که دو وزیر بهداشت سابق را در ترکیب خود دارد، »اگر اعتبارات کافی از سوی دولت برای اجرای برنامه پزشک خانواده به وزارت بهداشت می رسید این برنامه در دولت دهم اجرایی می شد.

تغییر سیاست های جمعیتی

شاید مهم ترین برنامه اعلام شده از سوی نظام جمهوری اسلامی در سال 91 اجرا و اصلاح سیاست های افزایش جمعیتی بوده و خواهد بود. به طوری که همزمان با اعلام این سیاست کتاب های تنظیم خانواده در دانشگاه ها جمع آوری شد، مراکز پژوهشی اقدام به بررسی راهکار های افزایش جمعیت کردند، نمایندگان مجلس به دنبال وضع قوانین تشویقی فرزندآوری رفتند و سایر بخش ها به نوبه خود اقدام به ارایه سیاست های افزایش جمعیتی کردند. اما وزارت بهداشت رویکرد دیگری داشت. مرضیه وحیددستجردی در تاریخ 27 مهرماه 1391 عنوان کرد: «تنظیم خانواده از اول به زور نبود و الان هم افزایش جمعیت بر زور به مردم تحمیل نمی شود». همین اظهار نظر کافی بود تا دو روز بعد بودجه برنامه تنظیم جمعیت وزارت بهداشت به طور کامل حذف گردد.

 صراحت لهجه، شجاعت در گفتار

مرضیه وحیددستجردی بیش از آنکه زنی سیاستمدار باشد، وزیر بهداشت و نیرویی متخصص بود. کارنامه سه ساله فعالیت او دارای انتقادات دیگری نیز هست. مثلاانتقاد به نحوه مدیریت آزمون دستیاری و مباحث مربوط بر تقلب ها در این آزمون، ادغام دانشگاه های علوم پزشکی با صرف هزینه های بالا، اتکای بیش از حد به واردات، دستکاری در ساختار وزارت بهداشت و یا تبلیغات ظاهری یا رونمایی از درمان ها و دارو هایی که اثر بخشی آنها اثبات نشده بود. اما آنچه که وزیر بهداشت را از سایر وزرا، دولتمردان، زنان در ساختار مدیریت دولت متمایز می کرد، صراحت لهجه و شجاعت در گفتار بود. او نداشتن ارز دارویی، کمبود دارو و افزایش هزینه‌های درمانی را با وجود آنکه شاید بر اثر سوء مدیریت در وزارت بهداشت صورت گرفته بود، با مصلحت اندیشی‌های سیاسی که مصادیق زیادی برای آن وجود دارد، جابه جا نکرد. او در آخرین روز‌های مدیریت خود عنوان کرد: «ماندن یا رفتن برای من مهم نیست، دغدغه من سلامت مردم است.» با وجود انتقادات وارده بر مدیریت اولین وزیر زن در جمهوری اسلامی به جرات می توان گفت که سلامت مردم دغدغه مرضیه وحیددستجردی بود.

سرپرستی برای 6 ماه
احمدی نژاد، تامل نکرد و همزمان با برکناری وزیر بهداشت، جانشین او را نیز انتخاب کرد، دکتر محمد حسن طریقت منفرد همان کسی بود که با روی کار آمدن دولت دهم، گزینه تصدی گری وزارت بهداشت بود اما به دلایلی انتخاب نشد. این را منفرد در مراسم معارفه اش که بدون دعوت از وزیر سابق بهداشت برگزار شد، عنوان کرد. او دکترای طب عمومی دارد و متخصص جراحی چشم است و در سالهای گذشته عضو هیأت مدیره و معاونت درمان سازمان تأمین اجتماعی، معاونت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و … بود، منفرد از صبح روز جمعه 8 دی ماه یعنی کمتر از 24 ساعت پس از انتصابش، با برگزاری اولین جلسه، کار خود در این وزارتخانه را به صورت رسمی آغاز کرد. با این حال تا پایان سال هر چقدر مورد سوال خبرنگاران قرار می گرفت، تنها پاسخ می داد:« کمبود دارویی نداریم، ارز دارو به اندازه اختصاص پیدا کرده و طرح پزشک خانواده اجرا می شود.» او آمده بود تا طرح پزشک خانواده را اجرا کند و حتی به خبرنگاران تاکید کرد در مدت دو ماه نیز می توان این طرح عظیم را عملیاتی کرد! طرحی که دو وزیر پیش از او در مدت 7 سال نتوانستند بر آن جامه عمل بپوشانند. دو ماه تمام شد و هنوز هم طرح پزشک خانواده همچنان میان آسمان و زمین معلق مانده بود. او همان کسی بود که مرد اول کابینه می‌خواست!

انتهای پیام