تغییر نام اصلاح طلبان ، گامی به پیش یا به پس؟

عمادالدین باقی از فعالان اصلاح طلب در یادداشتی تلگرامی با عنوان «تغییر نام اصلاح طلبان ، گامی به پیش یا به پس؟» نوشت:

روز شنبه 5 مرداد 98 در روزنامه‌ی سازندگی دیدم که “شورای عالی اصلاح طلبان” به “جبهه ائتلاف اصلاح طلبان ایران اسلامی” تغییر نام داد. پیشتر هم مدیر کل سیاسی وزارت کشور خبری را در این زمینه اعلام کرده بود. فارغ از اینکه گاهی بعضی فکر می‌کنند با تغییر نام‌ها و دکورها واقعا تغییری اتفاق می‌افتد و بیش از محتوا، اسیر صورت‌اند و پیش از انکه در سازوکارها و معیارها و ساختارها تحولی مشاهده کنیم شاهد تغییرنام هستیم اما درباره‌ی جبهه‌ی اصلاح طلبان، حتی خود این تغییر نام هم یعنی پسگرد در همان آغاز کار.

درست در زمانی که نیروهای هرچه بیشتری به این نتیجه می‌رسند که از دین هزینه نکنند و پشت آن سنگر نگیرند و به انحصار خود در نیاورند و بیش از این دین را خرج مصالح خویش نکنند و بگذارند دین، دین باشد و سیاست، سیاست و در نتیجه اقتدارگرایان سیاسی هم نام خود را جبهه‌ی آبادگران و جبهه‌ی سبز و امثال آن می‌گذارند (به نیت‌های نهانی‌شان کاری ندارم و مایل به نیت خوانی نیستم)، افزودن پسوند “اسلامی” به جبهه‌ی ائتلاف اصلاح طلبان چه معنی و چه ضرورتی دارد؟

آیا فکر می‌کنند با این پسوند، اعتماد افراد مسلمان را جلب می‌کنند؟ اگر چنین بود چرا مردم به آنانکه نام‌های دینی غلیظ‌تری داشتند اعتماد نکردند؟

این پسوند، ضداصلاحی است. نمی‌گویم سیاست را ایدئولوژیزه می‌کند و مرزهای سیاست و دیانت را در هم می‌آمیزد؛ می‌گویم با میهن دوستی نیز مغایر است. آیا معنای این نامگذاری این است که ایران اسلامی برای این گروه موضوعیت دارد؟ و در برابر ایران اسلامی مسوولیت دارند و اگر فرض کنید روزی ایران، غیر اسلامی شد دیگر در برابرش مسوول نیستند؟ یعنی شرط دوستی با میهن، اسلامی بودن آن است؟ اگر آری، که این تفکر ضدمیهنی است و اگر نه، که پسوندی زاید است.

ایران، ایران است چه زرتشتی باشد چه اسلامی و چه غیراسلامی. ایران به عنوان یک کشور و زادگاه و کاشانه‌ی ما، فی نفسه ارزش دارد. مهندس بازرگان این تمایز را چنین بیان می‌کرد که: “ما اسلام را برای ایران می‌خواهیم نه ایران را برای اسلام”. اگر اصلاح طلبان اصرار دارند بر هویت مذهبی خویش تاکید نمایند “جبهه‌ی اصلاح طلبان مسلمان ایران” چه اشکالی داشت که ایران را به انحصار درآورده و پسوند “ایران اسلامی” بگذارند.

ایران فقط متعلق به مسلمانان نیست. آیا آنکه مسلمان نیست و یا هست اما اینقدر بر ظواهر اصرار ندارد در این جبهه جایی ندارد؟ اصلا آیا می‌توانید تضمین بدهید که همه‌ی اعضا و کنشگران کنونی جبهه‌ی اصلاحات، سلوکی کاملا اسلامی دارند؟

آیا اگر کسی عاشق ایران باشد ولی مسلمان نباشد به دلیل پسوندی که گذاشته‌اید نمی‌تواند عضو جبهه‌ی اصلاح طلبی باشد و بیرون از آن قرار می‌گیرد؟ اگر آری که این تعریف از اصلاح طلبی جای درنگ دارد و اگر نه، که پسوند اسلامی بی‌معنا است چون غیرمسلمان‌ها هم می‌توانند عضو جبهه‌ی اصلاح طلبان ایران اسلامی باشند.

مناقشه بر سر نام‌ها همیشه امری جزیی، صغروی و فرمالیته نیست گاهی نام و فرم، نشانه‌هایی از یک محتوا و نشانه‌ی نوعی گرایش و تفکرند. نشانه‌ی ایدئولوژی زدگی یا عوام زدگی یا سواستفاده از یک چیز و در نگاهی خوش بینانه نشانه‌ی کج سلیقگی و نیندیشیدن به کاری است که داریم انجام می‌دهیم.

گمان می‌رود که شایسته‌تر باشد “جبهه‌ی اصلاح طلبان ایران اسلامی” در آغاز کار، تکلیف خود را با این نامگذاری و لوازم و نتایج آن روشن کنند و ترجیحا دین را به حال خود بگذارند تا کارنامه‌ی اعمال‌شان به نام آن نوشته نشود. این کاری است که مخالفان اصلاحات همواره انجام داده‌اند و اکنون جبهه‌ی اصلاح طلبان آن را موجه می‌سازد.

فراموش نکنیم که انسان‌ها فارغ از عقیده، ملیت، نژاد و جنسیت‌شان، محترم و واجد حقوقی یکسان هستند و نوع نامگذاری و دسته بندی، نباید موهِمِ نادیده گرفتنِ آن شود. دسته بندی با معیار “مسلمانان ایرانی” و با معیار “ایران اسلامی” تفاوت بسیاری دارد.

انتهای پیام